Rechtrichten
Waarom rechtrichten?
In de natuur is vrijwel niets symmetrisch. Denk aan de bomen, bloemen, wolken, of denk eens aan jezelf, je eigen lichaam, je handen of je gezicht bijvoorbeeld.
Bron: http://www.xs4all.nl/~janfreak/symmetrie.html
De linker helft zal altijd verschillen van de rechter helft. Bij paarden is dat niet anders.
Een paard in de vrije natuur kan prima leven met deze scheefheden, maar zodra paarden ongewone arbeid moeten verrichten
bijvoorbeeld onder de man of voor de kar dan kunnen deze scheefheden voor problemen zorgen.
Problemen als gevolg van scheefheid
Afbeeldingen volgen.
Wat wordt er bedoeld met rechtrichten?
In de wandelgangen wordt met een rechtgericht paard een paard bedoeld waarvan de voorhand recht ten opzichte van de achterhand is geplaatst. Dit is slechts 1 facet uit het rechtrichten en wel het laatste facet uit het rechtrichten, namelijk het rechtgestelde paard.
Het rechtgestelde paard, bron: Akademische Reitkunst, B.Branderup 2003 Cadmos
Om tot een rechtgesteld paard te komen zal het van nature scheve paard eerst door rechtrichtende buigingsarbeid aan beide zijden
even soepel en sterk moeten worden gemaakt.
Het scheve paard wordt dus niet in eerste instantie kaarsrechtgesteld, maar eerst met veel stelling gereden zodat de spieren worden
opgerekt. Het rechtrichten begint ook niet op een rechte lijn, maar op een volte, omdat dan de lengtebuiging het makkelijkste te
realiseren is. Het stretchen en buigen van de spieren is van grote gymnastische waarde en maken het paard los. Zodra het paard los
is kan er minder stelling gevraagd worden.
Het paard rechtgericht door middel van stelling en buiging, bron: Akademische Reitkunst, B.Branderup 2003 Cadmos
Fases rechtrichten
Het rechtrichten bestaat uit een aantal fases, waarvan het rechtgestelde paard het laatste onderdeel is:
1 Lengtebuiging
2 Voorwaarts-Neerwaarts
3 Ondertreden (= niet gelijk aan dragen)
 |
 |
4 Buiging binnen achterbeen
 |
 |
5 Buiging buiten achterbeen
 |
 |
6 Het rechtgestelde paard (voorhand recht t.o.v. achterhand, daarbij achterbenen evenveel dragend en stuwend)
We willen graag dat het paard ons en zijn eigen gewicht gaat dragen met zijn achterbenen. Maar om de achterhand te trainen
kunnen we niet direct met de achterhand beginnen. De achterhand is een complex geheel van spieren, pezen en veel grote gewrichten
die moeilijk los te werken zijn voor een ruiter. Daarom moeten we via een omweg de achterhand bewerken.
De hals van het paard is het soepelste deel van het lichaam. Het bestaat uit veel spierweefsel en pezen en uit kleine gewrichten.
Dit deel van het paard is het makkelijkst te bewerken.
Skelet paard
Door de hals in te laten buigen naar links of naar rechts oefenen we invloed uit op de gehele wervelkolom en kunnen we
lengtebuiging door het hele lijf realiseren. Zie video:
Door stelling in de hals te vragen van het paard komt er een flauwe buiging in de gehele wervel kolom. U kunt zien dat de binnenheup een fractie naar voren komt. Vanuit deze heuppositie zal het binnenachterbeen automatisch naar het zwaartepunt geslingerd worden.
Zodra het paard in de juiste lengtebuiging komt, zal het paard zijn hals laten zakken en voorwaarts neerwaarts bewegen. De correcte
lengtebuiging levert ontspanning in de bovenlijn op, waardoor het paard zijn achterbenen onder de massa kan slingeren richting het zwaartepunt.
Dit is het moment dat we de achterhand kunnen gaan bewerken! Door afwisselend het binnen of het buitenachterbeen richting het zwaartepunt
te brengen traint het paard zijn eigen achterbenen. Hierdoor zal het paard steeds beter kunnen buigen in zijn achterbenen en in staat zijn
steeds meer gewicht met zijn achterhand te gaan dragen.
Als het paard op beide zijden even soepel en sterk is kan de voorhand recht t.o.v de achterhand gesteld worden.
De voorhand recht t.o.v. de achterhand stellen is dus alleen weggelegd voor die paarden die er al een langdurige training van rechtrichtende
buigingsarbeid op hebben zitten. Tot die tijd zal het paard altijd met stelling gereden worden. Hoe sterker en soepeler het paard is,
hoe minder er met stelling gereden hoeft te worden. De mate van de stelling is dus afhankelijk van het africhtingsniveau van het paard.
Kenmerken rechts- of linksgebogen paard
| Rechtsgebogen paard | Linksgebogen paard |
|
|
Het kan zijn dat uw paard kenmerken heeft van een rechts- én linksgebogen paard. Dat kan o.a. komen omdat uw paard zo is geboren,
vervelende blessures heeft gehad of omdat u aan het trainen bent en paard op sommige vlakken veranderd in zijn lijf. Bijvoorbeeld,
u had een rechtsgebogen paard en bent flink aan de slag gegaan met de lengtebuiging. Uw rechtsgebogen paard buigt ineens makkelijk
naar links. De moeilijke kant is opeens heel makkelijk en de makkelijke kant lijkt ineens moeilijker. Het zou dan goed mogelijk
kunnen zijn, dat de achterbenen van uw paard nog niet zijn mee veranderd. De linkerkant gaat opeens zo heel gemakkelijk, omdat het
linkerachterbeen al het beste kon dragen. Rechts lijkt nu heel moeilijk, omdat het rechterachterbeen nog niet sterk genoeg is. Spieren
stretchen gaat immers sneller dan spieren sterker maken.
NB. Omdat paarden meestal kenmerken hebben van zowel linksgebogen paarden als rechtsgebogen paarden, is het dus geen noodzaak om de
diagnose te stellen: “ ik heb een linksgebogen paard”of “ik heb een rechtsgebogen paard”. Maar probeer wel vast te stellen welke
scheefheden uw paard heeft, zodat er doelgericht getraind kan worden en eventuele problemen opgelost of voorkomen kunnen worden.
Problemen als gevolg van scheefheid
De scheefheid van het paard kan zich uiten in problemen tijdens het rijden, psychische problemen en lichamelijke klachten.
Problemen tijdens het rijden, bijv.:
- Oefeningen maar op één kant kunnen uitvoeren
- Ongelijke aanleuning
- Kantelen hoofd
- Korte gangen
- Teugelkreupel
- Niet willen afwenden
- Niet willen halsstrekken
- Ongewenste versnellen
- Niet voorwaarts willen gaan
- Niet willen aanspringen in galop aan één kant
- Overkruist aanspringen in galop
- Over de schouder weglopen
- Op de schouder vallen.
- Schuin wegstappen tijdens het achterwaarts gaan
- Niet kunnen doorzitten op het paard
Psychische problemen, bijv.:
- Kijkerigheid
- Zich afsluiten voor de hulpen van de ruiter
- Nerveusiteit
- Tanderknarsen
Lichamelijke klachten, bijv.:
- Mondproblemen
- Slecht ruggebruik
- Hanetred
- Hoefkatrol, Atrose, Kissing Spines
- Ataxie
- Bokken, steigeren, staken
- Kreupelheid
Dit is een greep uit een aantal veel voorkomende problemen dat het paard kan hebben ten gevolge van zijn scheefheid.